ازدواج مرد مسلمان با زن غیر مسلمان

وضعیت ازدواج مرد مسلمان با زن غیر مسلمان

در مورد ازدواج مرد مسلمان با زن کافره، قانون مدنی حکم صریحی ندارد بلکه می تواند مفهوم مخالف ماده 1059 قانون مدنی مشعر بر این معنی باشد که ازدواج مسلم با غیر مسلمه منعی ندارد بعضی از حقوقدانان هم این احتمال را مطرح کرده و گفته اند شاید بتوان گفت چون سلب آزادی در نکاح نیازمند حکم صریح است، ازدواج با زن کافر به طور مطلق مجاز است.

ولی در فقه اسلامی چه شیعه و چه سنی بالاجماع و به اتفاق ازدواج مرد مسلمان با زن کافر غیر کتابی باطل است قرآن کریم نیز صریحا در آیه 221 سوره بقره  « و لاتنکحوا المشرکات حتی یومن … » ازدواج با مشرکین و کفار را نهی کرده است.

و هبه زحیلی در توجیه این حرمت می گوید : علت تحریم ، عدم تحقق انسجام و اطمینان و همکاری بین زوجین است، زیرا تباین عقیده موجب قلع و اضطراب و تنافر بین زوجین میگردد و بنابراین زندگی زناشویی بر پایه های دوستی و رحمت و محبت و آرامش و استقرار ، استوار نمیگردد.

بنابراین با توجه به مسلم بودن حرمت ازدواج مرد مسلمان با زن کافر غیر کتابی در فقه اسلامی از لحاظ قانون مدنی نیز در مقام سکوت نمیتوان به مفهوم مخالف ماده 1059 استناد نموده و نکاح مزبور را مجاز دانست. اما در خصوص ازدواج مرد مسلمان با زن کتابی ( نصرانی، یهودی و به قولی زرتشتی ) اهل سنت عموما این ازدواج را صحیح می دانند البته اهل کتاب به نظر آنها همان یهودی و مسیحی هستند استناد آنها بر جواز نکاح به آیه 5 سوره مائده است که می فرماید:

« الیوم احل لکم الطیبات و طعام الذین اوتوا الکتاب حل لکم و طعامکم حل لهم و المحصنات من المومنات و المحصنات من الذین اوتوا الکتاب من قبلکم »

که ازدواج مسلمین با اهل کتاب مجاز دانسته شده است ولی البته آن را مکروه می دانند و از عمر خلیفه دوم نقل شده که سخت با این امر مخالفت می نمود و مسلمانها را از ازدواج با زنان اهل کتاب بر حذر می داشت تا مبادا تحت تاثیر آنها سستی و رخوتی در عقاید و اعمال دینی شان پدید آید.

به هر حال قوانین موضوعه برخی کشورهای عربی بر مبنای همین نظر فقهی ازدواج مرد مسلمان با زن کتابیه را جایز می دانند و از این نظر در این قوانین بین زن و مرد در انتخاب همسر تفاوت وجود دارد. قانون احوال شخصیه کویت در ماده 18 می گوید : ازدواج زن مسلمان با مرد غیر مسلمان و ازدواج مرد مسلمان با زن غیر کتابی صحیح نیست.

قانون احوال شخصیه سوریه والجزایر همانند ماده 1059 قانون مدنی ایران فقط ممنوعیت ازدواج زن مسلمان را با مرد غیر مسلمان مرور تصریح قرار داده اند ( بند 2 ماده 47 قانون احوال شخصیه سوریه : « زواج المسلمه بغیر المسلم باطل » و ماده 31 قانون خانواده الجزایر می گوید: لایجوز زواج المسلمه بغیر المسلم … )

در فقه شیعه قول مشهور بر این است که ازدواج دائم با زن کتابی نیز باطل است و تنها ازدواج موقت با کتابیه مجاز شمرده شده است.

بنابراین از لحاظ قانون مدنی ایران حداقل در مورد ازدواج دائم با توجه به منطوق ماده 1059 و نیز  قول مشهور و معتبر فقهای امامیه که در مقام سکوت و اجمال قانون باید بدان مراجعه کرد در انتخاب همسر بین زن و مرد فرقی نیست و هیچیک نمی تواند همسر کافر اختیار کند و با او ازدواج نماید.