در این مقاله قصد داریم وکیل تضمینی دیوان عدالت اداری را برای شما عزیزان مورد بررسی قرار دهیم.
اگر مایل به مشاوره با وکیل تضمینی دیوان عدالت اداری هستید، پیشنهاد می کنیم با مشاوران گروه راهیان عدالت تماس بگیرید
وقتی که قرارداد وکالت جاری می شود وکیل و موکل در برابر هم دارای حق و تکلیف می شوند نسبت هم دارای ارتباط حقوقی ، تملییف و ماموریت های دور طرفه می شوند. کفالت وکیل در برابر موکل یا کاملا مستقیم برگرفته از قرارداد وکالت است که به آن ” تعهدات قراردادی” می گویند، و یا اینکه به دلیل ملزوماتی است که مطابق با قانون برای فرد به وجوود می آید که آن را “تعهدات قانونی” می نامند.
وظیفه عهدنامه ای وکیل و منش حرفه ای وی در امر وکالت این گونه ایجاب می کند که وکیل در پذیرفتن وکالت مطابق با شرعیات حقوقی ، دلیل و برهان موکل را برای طرح شکایت و یا دفاع از وی را بسنده بداند، وکیل نبایستی به موکل نوید مسلم برای دریافت نتیجه و موفق شدن حتمی را در شکایت بدهد؛ پس می توان گفت کفالت و تقبل وکیل ، تقبل وسیله است نه تقبل به نتیجه.
از مسئولیت های قانونی وکیل می توان به راستگویی ، معتمد ، رعایت جوانب تمام اختیارات در وکالت، رازداری ، پیگیری و حفاظت های بایسته در شکایت و ترغیب به صلح و… اشاره کرد.
در این مقاله به سوالات زیر پاسخ داده می شود:
- وکالت تضمینی به چه معنا است؟
- ویژگی و قلمرو تعهدات وکیل از جهت اثبات چگونه است؟
- آیا محاسن تضمین حق الوکاله را می دانید؟
- خصوصیات وکیل تضمینی خوب دیوان عدالت اداری چه می باشد؟
- وکیل تضمینی خوب و مناسب چه ویژگی هایی دارد؟
- آیا مشروط کردن دریافت حق الزحمه وکالت در صورتی که نتیجه دلخواه در پرونده به دست بیاید جرم است؟
- ویژگی تعهدات وکیل تضمینی و آثار قراردادی بودن آن ها چگونه است؟
- آثار قراردادی بودن تعهدات وکیل تضمینی به چه صورت است؟
- قلمرو تعهدات وکیل تضمینی دیوان عدالت اداری به چه صورت است؟
- تعهدات و الزامات قانونی وکیل تضمینی چگونه است؟
- تعهد وکیل به تقدیم حساب دوران وکالت و استرداد اموال و اسناد موکل به چه صورت می باشد؟
- چه نوع خسارت های از وکیل قابل مطالبه است؟
وکالت تضمینی به چه معنا است؟
با توجه به ترقی و وسعت علوم در حیطه های گوناگون امروزه امور حقوقی و قضایی هم در کشورمان پیشرفت و تحول قابل رویتی داشته ، از این رو انتخاب وکیل آن هم دارای تخصص و توانا و بانفوذ برای اشخاصی که به وکیل احتباج دارند و تا به حال برایشان پیش نیامده که به ادارات قضایی و انتظامی حضور و رجوع کنند بسیار سخت است که با شیوه وکالت تضمینی که توصیف و تفسیر آن در ذیل می آید می توان راهی برای یاری رساندن به اشخاص در انجام امور مربوط به قراردادها و معاملات باشد.
مطابق ماده 190 ، قانون مدنی برای درستی هر معامله و قراردادی موارد ذیل را ملزوم دانسته است:
- خواسته طرفین و موافقت آن ها
- قانونی بودن موضوع
- موضوع مورد معامله روشن و واضح باشد.
- معامله مطابق با اصول شرعی باشد.
هر شخصی که میل به معامله و تحریر قرارداد را داشته باشد می بایست موارد ذکر شده را رعایت نماید.
در وکالت تضمینی و ضمان به حاصل وکیل پرداخت هزینه دریافتی بابت وکالت را مقید و منوط به سرانجام قرار می دهد به این معنی که اگر در پرونده به نتیجه رسید وکیل شایسته دریافت حق الزحمه است و وکیل این حق را ندارد که سرانجام پرونده را ضمانت کند ، زیرا نتایج قطعی پرونده تنها از طریق مراجع ذی صلاح تعیین خواهد شد.
همانگونه که در مواد 232 قانون مدنی قید شده شروط مبسوط ذیل قابل قبول نیست ولی باعث باطل شدن قرارداد هم نمی شود:
- شروطی که انجام آن امکان پذیر نباشد.
- شروطی که در آن سود ومنفعت نباشد.
- شروطی که بر خلاف شرع باشد.
پس اگر در نهادهای حقوقی و یا وکیل دادگستری سرانجام پرونده را ضمانت کنند شروط ناممکن گذاشته دچار خلاف شده اند؛ ولیکن چنانچه در عقد به جای تحریر حق الوکاله به مبلغ …. ریال معین و وکیل پایان پرونده را ضمانت می کند تحریر شود حق الوکاله به مبلغ … ریال معین و پرداخت هزینه وکالت در صورت رسیدن به سرانجام خواسته شده می باشد هیچ مشکلی نداشته و حتی صحیح، عادلانه و مناسب ترین شیوه ای است که می توان در عقود از آن بهره برد.
چون در وکالت تضمینی ، وکیل بعد از خواندن و بررسی براهین ، سندها و استناد موجود ، چنانچه از گمان برنده شدن عقلایی در شکایت اطمینان کسب کند وکالت پرونده را پذیرفته و با هدفی پرتوان و تلاش دو چندان همان گونه که از یک وکیل شایسته انتظار می رود از هیچ گونه کوشش و تقلایی برای رسیدن به پیروزی در پرونده گذشت نمی کند و موکل هم دلواپس نیست که اگر در پرونده اش به سرانجام باب میل نرسد دوباره متحمل ضرر شده و می بایست حق الوکاله را نیز بپردازد.
ویژگی و قلمرو تعهدات وکیل از جهت اثبات چگونه است؟
رابطه وکیل و موکل آمیزه ای است از محصول اراده مشترک طرفین از یک سود و تکالیفی که علاوه بر تعهدات قراردادی وکیل قانون گذار به منظور تضمین حقوق موکل وحفظ نظام دادرسی از سوی دیگر برای او ایجار کرده است .
به طوری که می توان گفت تعهداصلی وکیل ناظر به طرح دعوی خاص و یا دفاع از آن است ، مبنای قراردادی دارد . لیکن تعهدات جانبی مربوط به چگونگی اجرای تعهد اصلی ریشه قانونی پیدا می کند . حال باید دید با چهره دوگانه ای که تعهدات وکیل پیدا می کند ، نقض این تعهدات از جهت اثبات ، تابع احکام ویژه مسئولیت قراردادی است و یا رژیم اثبات مسئولیت قهری بر آن حاکم است و یا اینکه حسب مورد باید قائل به تفکیک گردید .
از سوی دیگر با توجه به این که اغلب تعهدات قراردادی ناظر یه حصول نتیجه خاص که مطلوب متعهداه است ، می باشد. حال این سوال پیش می اید: آیا تعهدات وکیل تضمینی که مخلوطی از تعهدات قراردادی و قانونی است، از نوع تعهد به وسیله است یا تعهد به نتیجه؟
آیا محاسن تضمین حق الوکاله را می دانید؟
بعضی از وکیل ها مقام و اصالت شغلی را در نظر نگرفته در جلساتی که برای مشاوره ترتیب می دهند به رجوع کنندگان با سماجت بسیار اعلام می نمایند که پرونده را به سرانجام باب میل می رساند تا شخص را تحریک به بستن قرارداد نماید
ولی چنانچه وکیل پیجویی و مبادرت درست و کارسازی در پرونده را نداشته باشد و به پیروزی نرسد هیچ گونه وظیفه ای نداشته و صرفا با آوردن دلیل و بهانه نهاد قضایی را تقصیرکار دانسته و یا اعلام می کند که قانون در این زمینه ضعیف عمل کرده و یا حتی موکل را گناهکار در پنهان کردن حقایق اعلام می نماید و با این بهانه که وکیل ضمانتنش به وسیله است نه به سرانجام و پایان، خود را سزاوار دریافت حق الزحمه می داند و در این بین فقط شخص موکل است که با از بین رفتن زمان مجددا دچار زیان و ضرر شده است.
پس می توان نتیجه گرفت با وکالت تضمینی ، حق الزحمه وکالت منوط به رسیدن به پیروزی است که به این صورت می توان شایسته ترین راه را برای رسیدن به عدالت طی کرد.
حسن های وکالت تضمینی به قرار زیر است:
- شراکت وکیل در برد و باخت پروند
- اعتماد فراوان به وکلای دادگستری و نهادهای حقوقی
- قبول نکردن پرونده از جانب وکیل تا از پیروزی عقلانی اطمینان حاصل نکند.
- عدم داشتن دلواپسی و اضطراب مراجعین و موکلین از شکست در پرونده و پرداخت حق الزحمه
خصوصیات وکیل تضمینی خوب دیوان عدالت اداری چه می باشد؟
از مشخصه های بارز یک وکیل تضمینی دیوان عدالت اداری و نیز از مهمترین و اصلی ترین ماموریت وی این است که قبل از برگزاری جلسه دادگاه و نیز قبل از آن که دفاع از موکل خود را آغاز نماید با خواندن پرونده و مباحثه با متهم پرونده با داشتن آگاهی کامل و کافی از اتهامات و همچنین شناخت کامل متهم با کامیابی در درستی و کذب گفته ها و بیانات موکل بتواند به شیوه بسزایی از موکل خود دفاع کند.
با این وجود که وکالت تضمین به وسیله است به این معنا که وکیل وظیفه دارد همه سعی خود را برای حفاظت و جانبداری از موکلش به کار ببندد و از لحاظ قانونی وظیفه ای برای رسیدن به موفقیت را ندارد و تنها در صورتی تضمین به پیروزی می دهد که با بررسی کلیه جوانب از رسیدن به آن اطمینان کامل داشته باشد و از مشخصه های وکیل تضمینی خوب این است که در برابر موکل خود جوابگو بوده و داشتن حس تعهد مهم ترین خصلت شخصیتی وی باشد.
وکیل تضمینی خوب و مناسب چه ویژگی هایی دارد؟
می توانیم برای وکیل تضمینی که انتخاب می کنیم حدود معینی تعیین کنیم که در چه عرصه ای از جانب ما وکالت دارد و در چه زمانی خود فرد در جلسه دادگاه حضور پیدا کند. ولیکن بیشتر اوقات در این زمینه این سوال به وجود می آید که چطور به وکیل اعتماد کنیم؟ ویژگی یک وکیل تضمینی خوب به شرح موارد ذیل می باشد:
-
از خصلت های شخصیتی وکیل ، امانت داری است. در واقعیت وکیل بایستی راز دار و معتمد موکل خود باشد.
یک وکیل دقیقا مثل پزشک امکان دارد به خاطر نوع حرفه آن ها با حقیقت ها و رازهای بسیاری از جانب موکلین مواجه می شود که منش حرفه ای ایجاب می کند رازها را به هیچ عنوان و تحت پیچ شرایطی بازگو نکند.
-
وکیل تضمینی این مسئولیت اخلاقی حرفه ای را از وظایف خود می داند که از بیان جملات گزافه و اغراق آمیز خودداری کند.
معمولا دادن قول های کاذب و ساختگی به موکلین و بی دلیل دل خوش نمودن آن ها به دور از اخلاق و منش حرفه ای یک وکیل است. تضمین یک وکیل دادگستری در حالت کلی تضمین به نتیجه نیست بلکه تضمین به وسیله است. پس درست آن است که یک وکیل مانند یک پزشک جراح مسائلی را که امکان دارد در زمان بازرسی اتفاق بیفتد از پیش موکل خود را از آن مطلع کند تا موکل وی را با دیدگاه خوبی انتخاب کرده و نیز هرگز قول واهی و پیروزی صدرصد را به موکل ندهد . پس از ویژگی های یک وکیل نمونه آن است که حقیقت امر و جریان رسیدگی را به موکل خود اطلاع دهد.
-
موقع برگزیدن وکیل وی بایستی موکل را از گمراه شدن باز دارد.
وظیفه دیگری که وکیل در برابر موکل دارد این است که که از گمراه شدن موکل خود جلوگیری کند نه این که به خاطر حرص حق الزحمه ، موکل را وارد جریانات رسیدگی غیر واجب کند .
به بیانی دیگر اساسی ترین خصوصیت یک وکیل راستگویی وی در برابر با قضایایی است که موکل با آن ها گرفتار شده و از وکیل خود تدبیر می خواهد . یک وکیل با تجربه به دلیل تسلط و مهارت در مسائل حقوقی قاعدتا بهتر و بیشتر از موکل خود می تواند راه درست را پیدا کند پس به هیچ عنوان به دلیل این که حق الزحمه بگیرد نبایستی راهی را که از آن هیچ جوابی نمی گیرد را به موکلش پیشنهاد کند . در واقع با این عمل اعتبار حرفه ای خود را زیر سوال می برد.
-
از وظایف وکیل در برابر موکل تشریح کردن مسائل حقوقی به صورتی است که موکل درک کند.
یک وکیل خوب بایستی سعی کند تا حد ممکن از سخت شدن دادرسی جلوگیری کند . پس در واقع یک وکیل این وظیفه را هم دارد با استفاده از دانش و مهارتی که دارد، ان را برای راهنمایی نمودن قاضی نیز به کار ببرد و بیشتر وقت ها قاضی از این راهنمایی ها استفاده کرده است. یک وکیل خوب و حرفه ای این توانایی را دارد که بر روی نهاد قضایی و قضات تاثیرگذاری مثبت در امر دادرسی حقایق به جا بگذارد ولیکن این راه از تاثیر گذاشتن نبایستی به جهت غیرمنصفانه و از روی غرض به کار رود.
-
یک وکیل خوب باید درجه و مقام قاضی را در نظر داشته و به وی احترام بگذارد
این موضوع به این معنی می باشد که یک وکیل نبایستی با چرب زبانی ، تصلف و اهانت با قاضی برخورد کند . در کل این که نبایستی به خاطر درجه دانش و تجربه ای که دارد نسبت ه قاضی و مقام دادگاه فخر فروشی کند بلکه یک وکیل دانا می بایست با رفتار و منش خود برای خود و دادگاه احترام قائل باشد.
پس هر اندازه که به دور از تکبر و فروتن باشد بیشتر مورد احترام است . در بعضی از موارد این امکان وجود دارد به دلیل وجود رفتارهایی مانند رفتارهای زشت و زننده و به دور از مقام قضایی بر جریان پرونده موکل اثر بگذارد و نظر قاضی پرونده را تغییر دهد.
-
یک وکیل کاردان بایستی اطلاعات، تجربه و دانش حقوقی لازم را دارا باشد.
از دیگر خصوصیت های یک وکیل با تدبیر داشتن دانش حقوقی در امر کارشناسی وکالت می باشد تا بتواند مهارتش را در زمان ممکن بشناسد و در برگزیدن نوع دادخواست، شکوائیه و اقدامات قانونی زیرکی و درایت خود را به کار ببرد . در انتخاب هر وکیل کاردانی نکته با اهمیت در نظر داشتن فن و مهارت در ادای وظایف است.
آیا مشروط کردن دریافت حق الزحمه وکالت در صورتی که نتیجه دلخواه در پرونده به دست بیاید جرم است؟
در بسیاری از موارد قراردادی بین وکیل و موکل تنظیم می شود و در آن قید می گردد که اگر رای و نتیجه نهایی آن چیزی باشد که موکل می خواهد حق الزحمه به وکیل پرداخت می شود در غیر اینصورت وکیل حق الزحمه دریافت نمی کند.
این موضوع ارتباطی به قانون ندارد و مشکلی در آن وجود ندارد ولیکن اگر وکیل در محکوم کردن مالی که از پرونده به دست خواهد آمد سهمی بردارد این امر برخلاف قانون بوده و از نظر قانونی این عمل ممنوع می باشد.
البته این امکان نیز وجود دارد که در قرارداد شرایطی را از قبل امضا کرده باشند که اگر وکیل تضمینی بتواند نتیجه را به پیروزی و موفقیت برساند حق الزحمه خود را از آن مال دریافت کند در این شرایط مانعی وجود ندارد و بسیار عادلانه و منصفانه نیز می باشد.
ویژگی تعهدات وکیل تضمینی و آثار قراردادی بودن آن ها چگونه است؟
حقوقدانان هر نوع تعهدی را که ریشه قراردادی داشته باشد تعهد قراردادی می نامند و برعکس ، در مواردی که قانونگذار بدون رابطه قراردادی ، تکالیفی را برای اشخاص در مقابل دیگران ایجاد نماید آن را تعهد قانونی یا غیر قراردادی می نامند .در این که آیا تعهدات قانونی و قراردادی اساسا اختلاف ماهوی دارند یا دو چهره از یک تعهد هستند ، بین حقوقدانان اختلاف وجود دارد .
با این تعاریف باید دید تعهدات وکیل در مقابل خود ، مشمول کدامیک از دو عنوان فوق می باشد ، آیا به صرف وجود رابطه قراردادی بین آنان، تعهدات قانونی و قراردادی وکیل ، رنگ قراردادی با آثار و احکام خاص آن پیدا می کند با برعکس ، نظارت کلی قانونگذار بر این روابط ، حتی آن قسمت از تعهدات قراردادی وکیل را که در قلکمرو تراضی طرفین قرار گرفته است به تعهد قاضی تبدیل می نماید و یا باید قابل به تفکیک شد و آن دسته از تعهدات قانونی وکیل و سایر التزامات وی را تعهدات قراردادی او دانست .
رابطه حقوقی وکیل تضمینی و موکل را از نوع رابطه قرار دادی می دانند و در نتیجه تعهدات وکیل را تعهدات قراردادی می شمارند ، خواه تعهد مورد نظر ناشی از تراضی طرفین بوده و یا به موجب قانون مقرر شده باشد و رویه قضایی نیز در اکثریت کشورها این نظر را تایید کرده است.
زیرا رابطه تمییز تعهد قراردادی از غیر قراردادی این نیست که طرفیت بتوانند محتویات تعهد را موفق با اراده و خواست خود در آورند ، بلکه ضابطه این است که : اگر قرارداد وجود نداشت ، تعهد و التزامی نیز موجودیت پیدا نمی کرد .
در مورد وکالت هم طرفین با انعقاد عقد ، کلیه آثار قانونی آن را پذیرفته اند . به همین جهت ماده 220 قانون مدنی ، تعهداتی را که به موجب قانون حاصل می شود در زمره تعهدات قراردادی آورده است.
الزامات قانونی وکیل تضمینی که عمدتا مربوط به رعایت مال اندیشی در طرح و تعقیب دعوی و التزام به امانت و صداقت و نیز اعمال دقت در انجام وظیفه و استفاده کامل از مهارت های حقوقی خود می باشد به صورت شروط تبانی در قلمرو تراضی طرفین وارد می شود و حتی در مذاکرات منتهی به تنظیم قرارداد ، متعاقدین بدان تکیه می نمایند . لیکن چون ضرورتی به ثبت چنین شروطی در عقد تنظیمی احساس نمی گردد در سند کتبی توافق طرفین ، این شروط دیده نمی شود
وانگهی موکلین همواره با این پیش فرض ذهنی که دارند به وکیل مورد نظر خود مراجعه می کنند که او مهارت کافی در حرفه تخصصی خود را دارد و صلاحیت علمی و فنی وی به تایید کانون وکلا رسیده است.
از سوی دیگر وکیل تضمینی نیز متقابلا با آگاهی از وظایف خود ، وکالت او را می پذیرد . بنابراین چناچه وی رعایت مراقبت های لازم را در انجام کارهای موضوع وکالت ننماید و مرتکب قصور یا تقصیر در انجان وظایف خود شود ، به مشابه آن است که از شروط ضمن عقد تخطی نموده و نقض عهد کرده است .
آثار قراردادی بودن تعهدات وکیل تضمینی به چه صورت است؟
آثار عملی قراردادی بودن تعهدات وکیل تضمینی را می توان در موارد ذیل خلاصه کرد:
- با وجودی که اصل در صلاحیت دادگاه ها طبق ماده 11 قانون آیی دادرسی مدنی است که دعاوی در دادگاه محل اقامت خوانده اقامه شود، لیکن دعاوی ناشی از رابطه وکیل و موکل ، طبق ماده 23 همان قانون علاوه بر اقامتگاه خوانده در داادگاه محل انعقاد قرارداد یا محل اجرای تعهدات وکیل قابل طرح است.
- در دعاوی ناشی از قرارداد وکالت ، چنانچه طرفین قانون دیگری را حاکم بر روابط نکرده باشند ، روابط آن ها طبق ضوابط پیش بینی شده در ماده 698 قانون مدنی ، تابع قانون کشور محل انعقاد قرارداد خواهد بود.
- توافق وکیل و موکل در مورد خسارت به وجود آمده از عدم انجام تعهد ( در صورتی که در قرارداد پیش بینی شده باشد) طبق ماده 230 قانون مدنی ، معتبر بوده و دادگاه حق تعدیل آن را به نفع وکیل ندارد .
- با وجودی که در تعهدات قراردادی ، شرط عدم مسئولیت یا تحدید مسئولیت جز در مواردی تقصیر عمدی نافذ است لیکن طبق شیوه برگرفته شده در مورد مسئولیت مدنی وکیل شرط عدم مسئولیت نافذ است.
- احکام دادگاه ها از جهت احراز نقض تعهدات وکیل ، چون مربوط به تفسیر قرارداد و تعهدات ضمنی آن می باشد یک مساله موضوع تلقی می شود و در نظام های حقوقی که دیوانعالی کشور فقط احکام دادگا ها را از جهت حکمی مورد کنترل قرار می دهد قابل تفتیش توسط مرجع مزبور نمی باشد.
قلمرو تعهدات وکیل تضمینی دیوان عدالت اداری به چه صورت است؟
در مواردی که وکیل برای بر پا کردن دعوی و دفاع از حقوق موکل ، از وی قبول وکالت می نماید ، تعهد او به تقدیم دادخواست ، تعهد به نتیجه است که باید ان را انجام دهد . بنابراین در قسمت اول تعهدات وی ، اجرای وکالت تنها با دادن دادخواست کامل و به جریان انداختن دعوی ، تحقق می یابد ولی در مورد سرنوشت شکایت همین اندازه که مشخص شود او مراقبت های لازم را در حدود متعارف معمول داشته است ، برای اجرای تعهد از ناحیه او کافی است ، هرچند نتیجه دعوی به ضرر موکل وی باشد .
به عبارتی دیگر تعهدات وکیل را باید به کارهای ابتدایی لازم که برای حصول نتیجه مطلوب ، انجام آن ها ضروری است و نتیجه غایی مورد نظر موکل از قرارداد وکالت تقسیم نمود ، زیرا کارهای مقدماتی اجرایی ، از قبیل تقدیم دادخواست، حضور در جلسه دادرسی ، اعتراض نسبت به تصمیمات دادگاه و هرگونه اقدام دیگری که برای دادرسی منظم ضروری است و انجام ان از وظایف متداعیین می باشد و تنها با انجام ان ها صورت می گیرد . به همین جهت تعهدات انجام شده از سمت وکیل از نوع تعهد به نتیجه می باشد.
لیکن چون برای رسیدن به نتیجه دلخواه ، انجام کارهای اولیه لازم برای یک دفاع خوب کافی نبوده و عوامل دیگر از جمله نظر قضایی منطبق بر نظر کارشناسی وکیل نقش تعیین کننده در سرنوشت دعوی را دارد و تحقق نتیجه مطلوب کاملا در اختیار وکیل نمی باشد ، بنابراین باید این بخش از تعهدات وکیل را از نوع تعهدات به وسیله دانست .
در این مورد باید بین پیمانی که وکیل در نقش مشاور حقوقی در مقابل اشخاصی که به دفتر وی مراجعه می کنند و تعهدات وی هنگامی که وظیفه دفاع از شکایتی را عهده دار شده است ، قایل به تفکیک شد .
زیرا همان طور که پیشتر شرح داده شد وکیل در نقش مشاور حقوقی ، در حکم مدیر یک موسسه عرضه خدمات است که مانند یک متخصص در حرفه خود ، باید آثار و تبعات اجرای نظرات مشورتی خود را پیش بینی نماید وگرنه تعهد وی در صحت راهنمایی حقوقی مراجعین خود ، از نوع تعهد به نتیجه است و نمی تواند به این تشریح که نظرات وی تنها از روی مشورتی بوده و طرف مشورت گیرنده مختار در اعمال و اجرای آن بوده است
نسبت به نتایج سو حاصل از راهنمایی های ذکر شده خود را مسئول نداند مگر آن که به وجود اختلاف نظر بین حقوقدانان در موضوع مورد نظر تصریح نماید .دلیل منطقی این نظر این است مسئولیت ارائه دهندگان خدمات از جمله خدمات حقوق مشاوره ای ، تلویحا متضمن تضمین حسن اجرای ضمانت نیز می باشد .
تعهدات و الزامات قانونی وکیل تضمینی چگونه است؟
موضوع تعهد اصلی وکیل تضمینی ، اموری است که طرفین در وکالتنامه بدان تصریح نموده اند لیکن علاوه بر تعهدات ذکر شده ، قانونگذاز به منظور حفظ حقوق موکل ، الزاماتی را به موجب قوانین و آیین نامه های مختلف برای وی مقرر داشته است که وکیل به مطابق حرفه خود ، ناگزیر از پذیرش آن ها به عنوان شروط مبنی علیه می باشد و فرض بر این است در هر موردی که وکالت شخصی را می پذیرد ، با آگاهی از این الزامات قانونی ملتزم به رعایت آن ها نیز می گردد .
نکته قابل توجه در در مورد الزامات ناشی از قانون وکالت آن است که بخش عمده ان ها عنوان تعهد مستقل نداشته ، بلکه صرفا در جهت ضمانت حسن اجرای تعهدات اصلی معنا پیدا می کنند .
به طوری که می توان آن ها را به شرایطی که به منظور تعیین چگونگی اجرای یک قرارداد ، به صورت شرایط هنگام عقد پیش بینی می شود تشبیه نمود با این فرق که شرایط ذکر شده به دلیل ارتباط و نظام دادرسی ، وصف خاتمه داشته و تخلف ناپذیر است .
الزامات قانونی وکیل دادگستری
با بررسی متون حقوقی مربوط به وکالت در نظام حقوقی ایران نیز از جمله قانون مدنی و قانون وکالت مصوب 1315 و لایحه استقلال قانون وکلا مضوب 1333 و آیین نامه های مربوط به آن ها ، که هریک به طور پراکنده ، در برگیرنده پاره ای از وظایف تعهدات وکیل در برابر موکل و اشخاص ثالث و نیز کانون وکلا و دستگاه قضایی کشور می باشد ، می توان موارد زیر را به عنوان الزامات قانونی وکیل دادگستری احصاء نمود:
- تعهد به راستگویی نسبت به موکل و مراجع قضایی
- تعهد به رعایت مراقبت های لازم در تعقیب دعاوی
- التزام به حفظ قابلیت و مهارت های علمی خود و اعمال دقت در حین وظیفه
- التزام به حفظ اسرار موکل و رعایت حدود اذن
- تعهد به رعایت اصول وفاداری به موکل
- تعهد به حفظ شئون وکالت و حیثیت شغلی
تعهد وکیل به تقدیم حساب دوران وکالت و استرداد اموال و اسناد موکل به چه صورت می باشد؟
الف) تعهد وکیل به تقدم حساب دوران وکالت
با در نظر گرفتن این موضوع که وکیل از طرف موکل خودش فعالیت می کند ، تمام کارهای مالی و معاملاتی را که در زمان وکالت خود انجام می دهد ، وابسته به موکل بوده با توجه به ماده 668 قانون مدنی بعد از پایان این دوران وظیفه دارد با وی کاملا تسویه حساب نموده ، آنچه را که به عنوان جایگزین او دریافت نموده است ، به وی برگرداند ؛ البته واضح است که موکل این اختیار را دارد در صورت تمایل وکیل را به در حالت کلی از دادن صورت حساب بی بهره کند .
زمان حسابرسی و پرداخت حق الزحمه وکیل غالبا بعد از اتمام دوره وکالت آن است ؛ لیکن در مواردی این امکان وجود دارد به دلیل موارد خاص در امر وکالت ، وعده ای قبل از آن متعارف باشد ، که در این موارد با توجه به عرف برخورد می شود ؛
مانند وکالت تام در گرفتن تقاضای موکل ، که وکیل به حسب ضرورت اتمام وکالت ، وظیفه دارد هر هزینه ای را که از بدهکاران دریافت می نماید ، به موکل بازگرداند و اجازه ندارد مبالغ گرفته شده از بدهکاران را تا اتمام دوره وکالت نزد خود نگه دارد.
ب)تعهد وکیل به استرداد اموال و اسناد موکل
وکیل بعد از اجرای وکالت و تقویم حساب به صورتی که گذشت ، می بایست تمامی اموال ، اوراق بهادار و اسنادی که به دست وی سپرده را به موکل بازگرداند. به طور کلی وکیل وظیفه دارد آن هر مالی را که موکلش به عنوان امانت به او سپرده ، هر وقتی که وی طلب کند به وی تسلیم کند
و چنانچه این کار را بدون داشتن دلیل قانع کننده به تاخیر بیاندازد ، “ید امانی” او مبدل به “ضمانی” خواهد شد؛ در نتیجه حتی بدون تقصیر نیز ضامن است. ماده 631 قانون مدنی مقرر می دارد :” هرگاه کسی مال غیر را به غیر از نام امانت ضبط کند و مطابق قوانین و مقررات وی را برای آن مال امین قرار دهد او نسبت به آن مال امین بوده و مثل مستودع است… ” لذا همچنان که امین در فرض طلبکار بودن از مستودع ، حق حبس اموال امانی اوراندارد ، وکیل محق نیز همین حکم رادارد.
در تمامی مواردی که ذکر شد در اقسام تعهدات اصلی وکیل می توان به طریقی به شرط در موقع قرارداد وکالت جهت تخلف قراردادی استناد کرد. از ضمانتی که به دلیل طبیعت وکالت به عهده وکیل قرار می گیرد عبارتند از:
– ضمانت وکیل به انجام امورات مورد وکالت
– ضمانت وکیل به رعایت آنچه که برای موکل صلاح است
– ضمانت وکیل به حفظ اسرار و راز موکل
– ضمانت وکیل به تقدیم حساب دوران وکالت و تحویل اموال و اسناد موکل.
آن جایی که در گفتگوی ماموریت و وظیفه و نیز امکان رجوع آسیب دیده به مسبب زیان از دو روش معروف استناد به مسئولیت قراردادی و مسئولیت قهری استفاده می شود .
چه نوع خسارت های از وکیل قابل مطالبه است؟
-
خسارت های عمومی و اختصاصی:
– خسارت های عمومی:به معنای ضرر و زیانی است که دادگاه ها ، وارد شدن حتمی آن ها یا احتمال ورود آن ها را قطعی فرض می کنند . مثلا صدمه از لحاظ آبرو و احترام که بر اثر لغزش در کار و سهل انگاری وکیل در دفاع از موکل خود، در پی محکومیت او متوجه موکل می گردد . که البته مشکل این خسارت ها این است که نمی توان به هیچ عنوان برای جبران، آن ها را محاسبه دقیق کرد.
– خسارت های اختصاصی : منظور صدمه ای است نمی توان تشخیص داد که مستقیم و به طور عمد وارد شده ا ست بلکه وقوع آن ها نیاز به اثبات دارد. مثال: در شکایتی که به دلیل وجود اشتباه و سهل انگاری از ناحیه وکیل، موکل او محکوم شده است پرداخت تمام خسارات هزینه های دادرسی ، خسارت اختصاصی ، ناشی از مسئولیت مدنی به عهده وکیل است.
-
خسارت های ناشی از تلف شدن مال و خسارت ناشی از فوت منفعت:
خسارت های ناشی از تلف شدن مال و خسارت ناشی از فوت منفعت : این نظر مطابق ماده 728 قانون آیین دادرسی می باشد که چنین عنوان نموده است ضرر ممکن است به دلیل از بین رفتن مال باشد یا به دلیل قوت و منفعت. نکته قابل توجه در این نظریه این است که دادگاه ها اصولا منفعت آنی را امکان پذیر نمی دانند و احتمال به وجود آمدن حوادث غیر واقعی را که مانع از محقق الحصول بودن این قبیل منافع می دانند و حال آن که مقصود از مسلم بودن منافع ، منافعی است که ظن قوی برای حص.ل آن ها وجود دارد نه یقین کامل.
-
خسارت های مربوط به به منفعت اعاده ، اعتماد، انتظار:
منظور از این منفعت که در تقسیم بندی انواع مسئولیت حرفه ای کاربرد دارد ، مالی است که در یک رابطه قراردادی ، یکی از طرفین برای انجام پستی به طرف دیگر قرار می دهد و در صورت انجام عمل خلاف وی از انجام عمل(پست) مورد نظر ، می تواند آن را مسترد نماید
منفعت مال :
منظور از منفعت خسارتی است که طرف قرارداد به دلیل عدم آگاهی و برگرفته از اعتماد به اجرای قرارداد بوده است به شخص وارد می شود مانند بازرگانی که با اطمینان به یک وکیل برای تنظیم قرارداد اقدام به اخذت سهیلات و تمهیدات برای اجرای قرارداد می نماید . لیکن قرارداد ذکر شده به دلیل عدم رعایت مقررات و قوانین در تنظیم آن ، بی اعتبار شناخته می شود . در این صوت خساراتی که چنین بازرگانی از جهت تهیه مقدمات اجرای قرارداد متحمل شده به عنوان منافع اعتماد قابل مطالبه از وکیل است.
منفعت انتظار:
شامل سودی است که طرف قرارداد ، امید به دست آوردنش راداشته ولیکن به دلیل خلاف طرف دوم قرارداد از آن محروم شده است.
امیدواریم مطالب مقاله فوق برای شما بسیار مفید و کاربردی بوده باشد.
