در قانون اساسی امکانات ملک هر شخصی متعلق به خودش بوده و هرگونه تجاوز به این حریم مزاحمت ملکی تلقی خواهد شد. البته مزاحمت ملکی در قانون اساسی به صورت تخصصی تعریف شده است و وکلا یا دادستان‌های فعال در تمام شعب دادگستری‌های کشور از جمله وکلای مجموعه راهیان عدالت توانایی اثبات یا تعیین آن را دارند.
با این حال برخی از ارکان جرم مزاحمت ملکی کاملاً قابل تشخیص هستند و اگر فردی مرتکب این جرم‌ها بشود؛ مجازات‌های سختی در انتظار او خواهد بود. مجازات فردی که این نوع مزاحمت ملکی را انجام بدهد؛ در حدود یک ماه تا یک سال زندان خواهد بود و اگر این کار را تکرار کند؛ به سال‌های زندانی شدن او افزوده خواهد شد.
بنابراین قانون به هیچ عنوان از از چنین جرمی به سادگی نمی‌گذرد و با اعلام جرم به دادسرای قضایی می‌توانید آن را کاملاً پیگیری کنید.
مزاحمت ملکی چیست؟
جرم مزاحمت ملکی یکی از انواع جرایم تعریف شده در قانون اساسی است که مطابق ماده ۱۶۰ قانون مدنی جرم مزاحمت به تنهایی، یک عمل خلاف قانون و دارای مجازات‌های سنگین تعریف شده است. علاوه بر این در ماده ۶۹۰ قانون مدنی، جرم مزاحمت ملکی به صورت اختصاصی عنوان شده است.
مزاحمت ملکی زمانی اتفاق می‌افتد که فردی به واسطه ارکان مزاحمت، ملک شخص دیگری را به هر مقدار به اختیار خود در بیاورد. البته منظور از به اختیار درآوردن تصاحب ملک فرد مقابل نیست؛ بلکه اگر یک نفر با ایجاد مزاحمت‌هایی از جمله سر و صدا به پا کردن یا هتک حرمت، حریم خانه فرد دیگری را از بین ببرد؛ مرتکب مزاحمت ملکی شده است.
این جرم را به صورت فوری می‌توان به نیروی ۱۱۰ اطلاع رسانی کرد تا با حضور در محل سریعا آن را پیگیری و به مجازات مجرمین رسیدگی کنند.
ارکان مزاحمت ملکی
مزاحمت ملکی چندین رکن مشخص دارد که در ادامه به آنها پرداخته‌ایم:
۱- در ابتدا مسئله مالکیت بر ملکی که ادعای هتک حریم آن وجود دارد مطرح است. در واقع فردی که می‌خواهد بابت مزاحمت ملکی شکایت کند؛ باید سند مالکیت آن ملک را به دادگاه ارائه کند و در صورتی که بر آن ملک مالکیت نداشته باشد؛ نمی‌تواند ادعایی مبنی بر شکایت از فرد یا افرادی جهت ایجاد مزاحمت بکند.
۲- دومین مسئله‌ای که مطرح است؛ رکن قانونی یا همان قضایی جرم مزاحمت ملکی است. مطابق این مسئله باید حتماً یکی از موارد مطرح شده در قانون ۶۹۰ مجازات تعزیری در رابطه با مزاحمت ملکی اتفاق افتاده باشد.
۳- در حالت سوم رکن مادی جرم مزاحمت ملکی بیان می‌شود. مطابق این رکن، مجرم حتماً باید مرتکب فعلی شده باشد که این فعل بنا بر ماده ۶۹۰ قانون مدنی به عنوان مزاحمت تلقی شده است.
۴-از دیگر ارکان مزاحمت ملکی می‌توان به اموال منقول یا غیرمنقول اشاره کرد؛ در واقع مطابق قانون، جرم مزاحمت ملکی فقط در رابطه با اموال غیر منقول قابل بررسی است و درباره اموال منقول همچون خودرو شخصی چنین جرمی بررسی نخواهد شد.
۵- در آخر، رکن معنوی مزاحمت ملکی عنوان می‌شود که مجرم مطابق آن باید به قصد ضرر رساندن این جرم را انجام بدهد.
مجازات مزاحمت ملکی
همانطور که توضیح دادیم مزاحمت ملکی در دادگاه جرمی کاملاً تعریف شده است و مجازات تعریف شده هم دارد. بنابراین فردی که جرم مزاحمت ملکی او در دادگاه ثابت شده است؛ نمی‌تواند به سادگی از مجازات این جرم رهایی پیدا کند. چنین فردی معمولاً باید مطابق قانون در حدود یک ماه تا یک سال به حبس محکوم شود.
اما با کاهش میزان حبس تعزیری به ۱۵ روز تا ۶ ماه، مجازات افرادی که جرم مزاحمت ملکی را مرتکب می‌شوند هم کاهش پیدا کرده است. البته مجازات مجرم مزاحمت ملکی کاملا بستگی به شاکی در دادگاه دارد و اگر او از مجازات مجرم بگذرد می‌توان حبس را کنار گذاشت.
انواع مزاحمت ملکی
برای اینکه جرم مزاحمت ملکی در دادگاه ثابت بشود؛ باید حتماً یکی از انواع مختلف آن اتفاق افتاده باشد. از جمله مواردی که مزاحمت ملکی محسوب می‌شود؛ می‌توان به افعال زیر اشاره کرد.
۱-چنانچه فردی با ایجاد سر و صدای زیاد به حریم شخصی یا ملک یک فرد دیگر تجاوز بکند؛ مرتکب جرم مزاحمت ملکی شده است و چنین فردی باید حتماً در دادگاه مجازات شود.
۲-اگر یک نفر بدون اجازه صاحب ملک از آن ملک استفاده بکند؛ مرتکب جرم مزاحمت ملکی شده است و امکان پیگیری در دادگاه وجود دارد.
۳- اگر فردی قسمتی از خانه یا املاک شخصی دیگران را به عنوان محل عبور و مرور خود انتخاب کند؛ مجرم بوده و به موجب قانون مجازات جرم مزاحمت ملکی برای او در نظر گرفته خواهد شد. البته اگر مالک نسبت به این قضیه رضایت داشته باشد، دیگر این جرم مصداق جرم مزاحمت ملکی نخواهد بود.
دعوای رفع مزاحمت ملکی
مطابق دستورات عنوان شده در ماده 160 قانون آیین دادرسی مدنی ، دعوای مزاحمت ملکی شامل مواردی از جمله دعوایی که به موجب آن تصاحب کننده مال غیر منقول درخواست جلوگیری از مزاحمت کسی را داشته باشد که در قسمتی از متصرفات او مزاحمت ایجاد کرده است .
بدون اینکه ملک یا اموال غیر منقول فرد را از او گرفته باشد؛ قابل بررسی است. در واقع بنا بر چنین دستوراتی، هر زمان یک صاحب مال از مزاحمت نسبت به مال خود بهتر است توسط وکیل ملکی شکایت کند؛ مجرم باید شناسایی و به دنبال آن مجازات شود.
