اعتراض به رای کمیسیون ماده 100

اعتراض به رای کمیسیون ماده 100

ماهیت کمیسیون ماده 100شهرداری

درهمه شهرها برای ساخت وساز مجموعه مقرراتی پیش بینی شده است که در قالب دو طرح جامع و تفصیلی وجود دارد و باید همه ساخت سازها براساس قواعد این دو طرح باشد و درصورتی که این قواعد رعایت نشود و یا در اجرای این قواعد در عمل مشکلاتی پیش بیاید مرجع حل آن کمیسیونی است که در ماده 100قانون شهرداری ها به کمیسیون ماده 100 معروف شده است. درواقع ماده 100 شهرداری در جهت نظم بخشیدن به شهر سازی و ساخت و سازهای شهری می باشد و مالکین اراضی و املاک واقع در محدوده شهر یا حریم آن قبل از هر اقدامی به تفکیک اراضی یا عملیات عمرانی و ساخت ساز بایستی از شهرداری پروانه ( مجوز ) اخذ نمایند. و شهرداری مکلف به جلوگیری از از عملیات ساختمانی بدون مجوز و خلاف پروانه صادره در زمین های محصور و غیر محصور می باشد .

شکل و ماهیت حقوقی کمیسیون ماده 100

کمیسیون ماده 100 قانون شهرداری ها نهادی است خاص و شبه قضایی که به اختلافات مردم و شهرداری در خصوص اقدامات عمرانی و شروع ساختمان بدون مجوز و تخلفات مرتبط، رسیدگی و اقدام به اتخاذ تصمیم می نماید. مراجع اداری به دو دسته اداری عمومی و اداری استثنائی تقسیم می شوند. مراجع اداری عمومی که دیوان عدالت اداری تنها مرجع آن می باشد و مراجع اداری استثنایی که شامل مراجعی چون مراجع اختلاف مالیاتی، مراجع صالح در اختلافات گمرکی و کمیسیون ماده 100 شهرداری می باشد. کمیسیون ماده 100 از مراجع اداری، استثنایی در نظام حقوقی کشور ما می باشد. که تشکیل کمیسیون های مشابه در جهت رفع مشکل اختلاف بین شهرداری و مودیان در ماده 77 قانون شهرداری و بند 1 ماده 100 همان قانون پیش بینی شده است.

نحوه طرح دعوی درکمیسیون ماده100 و طرفین دعوی

پرونده در کمیسیون ماده 100 از جانب هر دو طرف شهرداری و ذینفع قابل طرح است و تابع شرایط خاصی می باشد. اختصاصی بودن سمت شهرداری در طرح تخلفات ساختمانی بیانگر این می باشد که هر کدام شخصی که از تخلفات ساختمانی متضرر گردد باید برای اقامه دعوا در کمسیون ابتدا به شهرداری اعتراض خود را اعلام نماید و سپس شهرداری اگر آن تخلف را داخل در صلاحیت کمسیون ماده۱۰۰ دانست به کمیسیون ارجاع دهد هر چند که رویه موجود در شهرداری ها همین می باشد .بنابراین ترتیب طرح دعوی به شرح زیر می باشد:

الف) تشخیص تخلف و گزارش آن ابتدا از سوی مهندس ناظر یا ماموران و شهربانان شهرداری یا از طریق شکایت همسایگان ودرخواست ذینفعان به واحد نظارت و بازرسی معاونت شهرسازی یا اداره ساختمان اطلاع داده می شود .

ب) واحد نظارت با تشخیص تخلف به مالک و یا ذینع  اخطار لازم را کتبا و شفاها صادر می کند و از ادامه کار در صورت نیازجلوگیری به عمل می آید.  جلوگیری از ادامه کار توسط ماموران شهرداری و در صورت لزوم با کمک ماموران انتظامی صورت می گیرد.

ج) موضوع تخلف اگر قابل رفع از طریق کمیسیون معماری داخلی و یا سایر کمیسیون های اجرایی داخل سازمانی قابل حل و فصل نباشد  پرونده با تقاضای مستقیم شهردار یا نماینده قانونی ایشان در اداره ساختمان و شهرسازی به کمیسیون ماده 100ارسال می شود. در صورتی که شهرداری دستور جلوگیری از ادامه کار را صادر کند بایستی  موضوع و پرونده را ظرف یک هفته در کمسیون طرح نماید در غیر این صورت به درخواست ذینفع پرونده در کمیسیون بررسی می شود.

دعاوی قابل طرح در کمیسیون

همانطور که گفته شد کمیسیون از مراجع خاص و شبه قضایی می باشد بنابراین تنها به دعاوی خاص که در صلاحیت آن باشد رسیدگی می کند که مواردی از جمله دعاوی زیر می باشد:

• تخلف احداث بنای بدون پراوانه

• تخلف تراکم اضافی

• تخلف مربوط به عدم احداث پارکینگ و یا غیر قابل استفاده بودن پارکینگ

• تخلف عدم عقب نشینی مالکاز معابر عمومی

• تخلف عدم استحکام بنا

• تخلف عدم رعایت اصول فنی و بهداشتی و شهرسازی

• تغییر کاربری.

ضمانت اجرایی آرا صادره از کمیسیون ماده 100

قانون شهرداری ها مانند سایر قوانین معمول، برای اینکه آرای این کمیسیون شکل اجرایی بخود بگیرد ضمانت اجرایی به ترتیب ذیل مقرر نموده است:

• تخریب یا همان قلع و قمع: حكم تخریب مستفاد از صدور تبصره یك ماده 100 ق. ش در صورتی صادر می شود كه مخالف اصول شهرسازی، فنی، بهداشتی باشد.

• اخذ جریمه: مستفاد از تبصره 4 ماده 100 قانون شهرداری ها در صورتی كه اصول فنی بهداشتی و شهرسازی رعایت شده باشد در این صورت كمسیون می تواند با صدور رای بر اخذ جریمه به ازای هر متر مربع بنای بدون مجوز یك دهم ارزش معاملاتی ساختمان یا یك پنجم ارزش سرقفلی ساختمان در صورتی كه ساختمان ارزش سرقفلی داشته باشد و یا هر كدام كه مبلغ آن بیشتر است را از ذینفع اخذ نماید سپس مجوز پایان کار صادر نماید.

• تعطیل نمودن ملک: تعطیل نمودن ملک در واقع در مواردی است که ملک از نظر ساخت و ساز و ایمنی و یا موارد دیگر مشکلی نداشته باشد ولی ذینفع آن ملک را برای غیر مورد کاربری استفاده نماید. بع عنوان مثال ملک مسکونی باشد ولی ذینفع از آن به عنوان تجاری استفاده نماید که در این صورت حکم به تعطیلی آن صادر خواهد شد.

کمیسیون صالح

با توجه به قانون شهرداری ها و سایر قواعد مربوط به تعریف محدوده شهری طبیعی است که در شهرهای کوچک همان کمیسیونی که در معیت آن شهرداری می باشد صلاحیت رسیدگی دارد و در شهرهای بزرگ نیز کمیسیون های مربوط به هر شهرداری صالح می باشند. هر کمیسیون از دو بخش تشکیل شده است که یک بخش آن رسیدگی بدوی است و بخش دیگر آن مرجع تجدیدنظر از آرا کمیسیون بدوی می باشد.

دو نکته

نکته اول: چنانچه صدور رای در جلسه اول رسیدگی ممكن نباشد كمیسیون باید ظرف مدت یك ماه تصمیم مقتضی بر حسب مورد اعلام كند. رای صادره ظرف 10 روز قابل اعتراض در کمیسیون تجدیدنظر و ظرف 3ماه قابل اعتراض در دیوان عدالت اداری می باشد.

نکته دوم: در صورتی که کمیسیون حکم به پرداخت جریمه بدهد و ذی نفع از پرداخت جریمه پس از تقاضای شهرداری مبنی بر وصول جریمه خود داری کنددر این مورد کمیسیون مکلف به صدور حکم تخریب می باشد، بنابراین اگر ذینفع حکم اولیه را اجرا نکند حکم به تخریب داده خواهد شد.
نگارنده: سعید یوسف زاده[16/11/1396]