ما دراین مقاله قصد داریم تا مفصلا اعتبار وصیت دست نویس را مورد بررسی قرار دهیم و تمام آنچه را که لازم دراین مورد بدانید برای شما عزیزان بازگو کنیم پس تا پایان با ما همراه باشید:
اگر به دنبال وکیل حقوقی تهران هستید با مشاوران ما به صورت رایگان تماس بگیرید ، شماره تماس برای مشاوره رایگان 02191004858
پرونده های کیفری از پیچیده ترین پرونده ها به شمار می آیند برای دریافت مشاوره از وکیل کیفری کلیک کنید.
در لغت وصیت به معنای سفارش کردن و توصیه کردن برای فرمان برداری و انجام عملی است؛ اما در اصطلاح فقهی دارای معنی متفاوتی است بدین معنی که در فقه وصیت به معنای اجازه انسان برای واگذار کردن خود مال و یا منافع حاصل از آن پس از مرگ خودش به دیگری و یا حتی به نفع عامه مردم است؛ به گونه‌ای که دخل و تصرف در اموالش برای دیگران را پس از مرگش جایز کند.
در اسلام نوشتن وصیت امری پسندیده است بطوری که در این باب بسیار نیز سفارش شده است؛ در همین خصوص پیامبر اکرم می‌فرمایند: جایز نیست مسلمان شبی را سر بر بالین بگذارد در حالی که وصیت او زیر سرش نیست. یا در روایتی دیگر میخوانیم که کسی که از دنیا برود اما وصیتی ننوشته باشد همانا به مرگ جاهلیت دچار شده.
امام باقر نیز در همین خصوص حدیثی دارند که می‌فرماید: شخصی که زمان مرگ برای خانواده‌اش وصیتی نداشته باشد؛ به راستی زندگی خودرا با گناه و معصیت خاتمه بخشیده.
در قرآن و در سوره مبارکه بقره آیه ۱۸۰ نیز به این موضوع اشاره شده که ترجمه آیه چنین است:
زماتی که موعد مرگتان فرارسد ؛ برشماست که اگر چیز با ارزشی (مالی) دارید به نحو شایسته و احسنت آن را برای خویشاوندان و نزدیکانتان وصیت کنید چرا که این حقی است برای افراد با پرهیز.
تا اینجا با اهمیت نوشتن وصیت آشنا شدیم اما ممکن است سوالاتی در خصوص اعتبار وصیت دست برای شما پیش آمده باشد که ما سعی داریم به تعدادی از آن‌ها پاسخ دهیم:
- انواع وصیت نامه کدام اند؟معنی هرکدام از آن‌ها چیست؟
- وصیت تملیکی و وصیت عهدی چیست؟
- نحوه نوشتن وصیت نامه به چه شکل است؟
- شرایطی که منجر به باطل شدن هرکدام از وصیت نامه ها میشود چیست؟
- آیا یک فرد می‌تواند برای تمام عموالش وصیت کند؟
- چه کسانی می‌توانند وصیت کنند؟
- شرایطی مالی که مورد وصیت قرار میگیرد باید چگونه باشد؟
- چه زمان اثرات حقوقی وصیت نامه مشخص خواهد شد؟
- وصیت نامه دست نویس به چه نوع وصیت نامه‌ای گفته میشود؟
- شرایط تنظیم وصیت نامه خودنویس چگونه است؟
- اعتبار وصیت نامه دست نویس در محضر قانون به چه صورت است؟
- وصیت نامه‌ای که ادعا میشود دست نویس است و به همراه دادخواست حصر وراثت به دادگاه ارائه شده آیا بخودی خود قابل استناد است یا باید مورد تنفیذ قرار گیرد؟
- اگر شخصی وصیتی انجام دهد اما توان مکتوب کردن آن‌را نداشته باشد و دیگری این کار را برای او انجام دهد اما به امضای شخص موصی برسد آیا چنین وصیتی از لحاظ قانونی ارزش دارد یا خیر؟
- اشکال و ایرادات وصیت نامه دست نویس در چیست؟
- چنانچه وصیت نامه‌ای دست نویس در حضور امام جماعت مسجد نوشته شود معتبراست؟ اگر وراث نسبت به آن اعلام نارضایتی کنند چطور؟
- چگونه یک وصیت شرعی دست نویس خوب بنویسیم؟ متن آن به چه شکل باید باشد؟
انواع وصیت نامه کدام اند؟معنی هرکدام از آن‌ها چیست؟
۱: وصیت خود نوشته
۲: وصیت سری
۳:وصیت رسمی
۴: وصیت شفاهی
وصیت نامه خودنوشته:
این نوع وصیت نامه یک سند عادی است؛ که وراث و تمام کسانی که در وصیت نامه ازآن‌ها نام برده شده است می‌توانند در اصل بودن آن تشکیک کنند؛ بدین صورت بر شخصی که به او وصیت شده لازم است تا درستی وصیت نامه و صحت آن را بر طبق شرایطی ثابت کند.
وصیت نامه سری:
این نوع وصیت نامه را می‌توان به عنوان تلفیقی از وصیت نامه سری و رسمی به حساب آورد که با برآورد از ماده‌های ۲۷۹ و ۲۸۰ اینگونه تعریف میشود که: وصیت نامه‌ای است که به وسیله موصی ( شخصی که وصیت می‌کند) مهر وموم شده و امضا میخورد و در مکانی که وزارت دادگستری مشخص نموده و یا اداره ثبت اسناد محل سکونت فرد به امانت گذاشته خواهد شد.
وصیت نامه رسمی:
این نوع وصیت نامه از همه لحاظ نسبت به وصیت نامه خود نوشته برتری دارد؛ مثلا آنکه افراد بی‌سواد و کم سواد نیز می‌توانند از آن بهره برده؛ نکته دیگر این است که با ثبت وصیت نامه در دفتر اسناد رسمی وصیت برای همیشه باقی خواهد ماند و دیگر موصی نگرانی درمورد از بین رفتن آن تحت هر عاملی را نخواهد داشت؛ به علاوه آنکه دیگر موصی له (فردی که به او وصیت میشود ) نیاز به اثبات صلاحیت آن در دادگاه ندارد؛
با تمام تفاسیر گفته شده باز هم در بسیاری موارد به دلیل صرفه جویی در وقت و هزینه ومخفی نگه داشتن وصیت ازخانواده به دلیل جلوگیری از سو تفاهمات بعد آن ترجیح می‌دهند تا همچنان وصیت دست نویس بنویسند.
وصیت شفاهی: همانطور که می‌دانید یکی از الزامات نوشتن وصیت نامه کتبی بودن آن است اما دربرخی موارد اضطرای همچون جنگ و یا زلزله امکان مکتوب کردن آن وجود ندارد بنابراین شخص می‌تواند در حضور دو شاهد به بیان وصیت خود بپردازد
پس از آن یکی از دو شاهد حاضر باید مفاد وصیت نامه را با ذکر دقیق تاریخ؛ روز؛ ماه: و سال به حضور وراث برساند؛ اما چنانچه فردی که وصیت می‌کند تا زمان طبیعی شدن شرایط و به روال عادی برگشتن آن همچنان در قید حیات باشد باید خود به تنظیم وصیت نامه بپردازد و مراحل قانونی شدن آن‌را طی کند.
وصیت تملیکی و وصیت عهدی چیست؟
وصیت تملیکی: چنانچه شخص اموال خود یا منافعی که از آن اموال را به دست می‌آورد برای شخص دیگری در نظر بگیرد و این را در وصیت نامه خود مکتوب کند؛ این نوع وصیت را وصیت تملیکی گویند؛ که این یعنی اموال شخص موصی پس از مرگ متعلق به موصی له است.
وصیت نامه عهدی: همیشه اینطور نیست که شخص در وصیت نامه فقط از اموال خود سخن بگوید بلکه گاهی پیش آمده که شخص در وصیت نامه خود میخواهد تا پس از مرگش کاری را برایش انجام دهند مثلا اموالش را وقف کنند یا بدهی های اورا پرداخت کنند ؛ چنین وصیتی در اصطلاح حقوق آن به عنوان وصیت نامه عهدی شناخته میشود.
کسی که در اینگونه وصیت نامه برای انجام امور از او نام برده شده تا زمان زنده بودن شخص موصی می‌تواند از انجام آن سر باز زند و آن را رد کند اما در غیر این صورت و در صورت فوت نمودن موصی دیگر قادر به رد کردن این موضوع نیست و بر او واجب است که به انجام وصیت متوفی بپردازد.
نحوه نوشتن وصیت نامه به چه شکل است؟
نوشتن وصیت نامه در مواردی همچون مواد مخدر و یا مواردی از این قبیل باطل است زیرا آنچه که وصیت میشود باید هم از جنبه عقلانی بهره داشته باشد هم از لحاظ مالی به علاوه غیر مشروع نیز نباشد مثلا وصیت کردن یک قطعه زمین برای مشروبات الکلی وصیتی ناپدیرفته است چرا که غیر مشروع است.
چیزی که مورد وصیت قرار میگیرد باید بشود آن را انتقال به غیر داد و یا به خرید و فروش آن پرداخت. بنابراین نمی‌شود اموال عمومی و یا آن چه را که وقف شده را وصیت کرد.
نمیتوان مال و اموال شخص دیگری را حتی اگر با اجازه از او باشد مورد وصیت قرار داد؛ زیرا تنها مالک است که برای آنچه که صاحب آن است توانایی تصمیم گیری دارد و فقط اوست که می‌تواند دارایی خودرا وصیت کند.
مالی را که هنوز صاحب آن نیست ولی در آینده صاحب او میشود را می‌توان وصیت کرد؛ برای مثال درختی که اکنون بر ندارد اما پیش بینی میشود به زودی میوه دهد؛ می‌توان آن میوه هارا مورد وصیت قرار داد.
همچنین هنگام تنظیم کردن وصیت نامه باید دانست؛ تعدادی از واجبات شرعی از جمله حج واجب و نیز قرض های حقوقی مانند خمس وزکات و …. که پرداختن آن‌ها واجب شرعی است لازم است که از اصل مال کسر شود.
شرایطی که منجر به باطل شدن هرکدام از وصیت نامه ها میشود چیست؟
همانطور که در بالا نیز گفته شد وصیت نامه نویسی یک سری قواعد وقوانین کلی دارد که بر شخص وصیت کننده لاز م است که آن هارا رعایت کند چرا که در صورت رعایت نکردن آن ممکن علاوه بر ایجاد اختلاف بین وراث از اعتبار قانونی وصیت نامه کم کند
و درمواردی حتی ممکن موجب ابطال وصیت نامه شود از جمله آن این است اگر در وصیت نامه‌ای نوشته شود تعدادی از وراث از ار ث بی بهره اند یا به بقولی از ارث محروم‌اند این وصیت نامه در نطر قانون وصیت نامه‌ای باطل است و ارزش قانونی نخواهدداشت. مورد دوم آنکه اگر وصیت نامه متعلق به شخصی باشد که خودکشی کرده است؛ این وصیت نامه وصیت نامه ای باطل و فاقد هرگونه ارزش قانونی است.
مورد سوم این است که وصیت نامه باید توسط فردی نوشته شده باشد که اهلیت دارد چرا که وصیت نامه یک کاغذ حقوقی است و از ارزش حقوقی در محضر قانون برخوردار است.
در صورتی در وصیت نامه شاره به مال توقیف شده باشد وصیت نامه باطل است.
وصیت کردن به منظور فرار از دین وصیتی باطل است
اگر شخصی دو وصیت نامه در زمان حیاتش تنظیم کند که هر دوی این وصیت نامه ها با یکدیگر در تضاد باشند و یکی دیگری را نقض کند؛ از نظر قانون هر دوی آن‌ها باطل هستند.
در صورتی که در وصیت نامه به عملی نامشروع اشاره شده باشد وصیت نامه باطل است.
آیا یک فرد می‌تواند برای تمام عموالش وصیت کند؟
جواب این سوال خیر است زیرا که یک فرد هرگز نمی‌تواند بیش از یک سوم از اموال و دارایی های خویش را مورد وصیت قرار دهد.و تنها قادر است برای همان یک سوم تصمیم گیری نماید و برای دوم سوم باقی مانده از اموال و دارایی‌ها بر طبق قانون تصمیم گیری خواهد شد.
چه کسانی می‌توانند وصیت کنند؟
- هرفردی که در منظر قانون اهلیت داشته باشد یعنی مجنون؛ دیوانه؛ سفیه و …. نباشد.
- از نظر قانونی مشگلی برای واگذار کردن اموالش نداشته باشد یعنی ورشکسته و …. نباشد.
شرایطی مالی که مورد وصیت قرار میگیرد باید چگونه باشد؟
این نوع مال باید مالیت و نفع عقلانی داشته باشد.
موقوفه‌ای نباشد و قابلیت واگذار کردن به فرد دیگری را داشته باشد.
مالی که از طریق نامشروع مثل قمار ودزدی به دست آمده قابلیت وصیت شدن ندارد.
چه زمان اثرات حقوقی وصیت نامه مشخص خواهد شد؟
در پاسخ به این سوال باید گفت آثار حقوقی وصیت نامه هر فرد پس از مرگ وی مشخص خواهد شد؛ این سخن به این معنی است که تا زمانی که خود شخص زنده است؛ اوست که تصمیم گیرنده برای اموال خویش است. مصداق آن را در ضرب المثل انسان زنده که وکیل و وصی نمیخواهد می‌توان دید؛
اما بامرگ وی نیاز به فردی است تا به وصایای او عمل کند؛ گرچه انسان تا وقتی که زنده است بارها و بارها می‌تواند در وصیت نامه خود تغییراتی را که صلاح می‌داند اعمال کند؛ بنابراین آخرین وصیت نامه از فرد که مراحل قانونی را طی کرده ارزش قانونی داشته و قابل پیگرد است.
وصیت نامه دست نویس به چه نوع وصیت نامه‌ای گفته میشود؟
در اصطلاح قانونی وصیت نامه دست نویس وصیت نامه‌ای است که کل آن باخط موصی نوشته شده باشد و نیز تاریخ؛ روز و ماه سال آن نیز با خط موصی بوده و به امضای وی رسیده باشد.
شرایط تنظیم وصیت نامه خودنویس چگونه است؟
در مفاد ماده شماره ۲۷۸ جمهری اسلامی ایران آمده است که وصیت نامه دست نویس باید شروط زیر را دارا باشد:
- با خط موصی نوشته شده باشد.
- تاریخ دقیق روز ماه و سال به خط موصی باشد
- وصیت نامه حتما امضا شده باشد
اعتبار وصیت نامه دست نویس در محضر قانون به چه صورت است؟
این نوع وصیت نامه یک نوع سند عادی تلقین میشود.همانطور که گفته شد تمامی افرادی که از آن‌ها در وصیت نامه موصی نام برده شده اعم از وراث و ….. می‌توانند در اصالت آن تشکیک کنند. در این هنگام است که وظیفه موصی له حکم می‌کند تا طبق شرایط و ضوابط خاصی اصالت وصیت نامه را ثابت کند.
در زمانی که اصل بودن وصیت نامه برای همه واضح و مبرهن است اما به درست بودن تاریخ آن اعتراض وارد میشود؛ در این صورت مدعی شخصی است که تاریخ اعلام شده را برخلاف آنچه به نظر میرسد درست نمی‌داند؛ بنابراین باید صحت گفته خودرا در دادگاه به اثبات رساند که البته در این خصوص تنها شهادت کافی نیست و باید شخص معترض با استناد به سخنان و اقرار کردن موصی و یا با در اختیار داشتن مستندات دیگر غلط بودن تاریخ و درست بودن تاریخ خودرا ثابت نماید.
وصیت نامه‌ای که ادعا میشود دست نویس است و به همراه دادخواست حصر وراثت به دادگاه ارائه شده آیا بخودی خود قابل استناد است یا باید مورد تنفیذ قرار گیرد؟
در پاسخ به این سوال باید گفت با استناد به ماده ۲۷۸ قانون امور حسبی و نیز استناد به ماده ۸۳۴ قانون مدنی که هرکدام را در زیر جداگانه بررسی خواهیم کرد:
ماده ۲۷۸ قانون امور حسبی اینگونه بیان می‌کند که: وصیت نامه دست نویس در صورتی معتبراست که سطر به سطر آن و تمامی آن با دست خط خود موصی نوشته شده باشد و دارای تاریخ روز و ماه و سال به خط موصی باشد همچنین امضا نیز شده باشد.
ماده ۸۴۳ قانون مدنی نیز اظهار می‌دارد که :
وصیت بر بیش از ثلث اموال قانونی نیست مگر آنکه ورثه اجازه دهند که در این صورت هم هر شخص تنها قادر به اجازه دادن برای سهم خویش موصی است و نه بیشتر.
اما در مورد سوال بالا لازم به ذکر است که در جلسه‌ای مشورتی حقوق مدنی که در تاریخ ۱۵/۱۲/۱۳۴۲ تشکیل شد؛ در این خصوص چنین تصمیم گرفته شد که: اگر وصیت نامه بنابر ماده ۲۷۸ قانون امور حسبی به صورت دست نویس بود معتبراست؛ ولی چنانچه در آن بیش از ثلث اموال مورد وصیت قرار گرفته بود بر طبق ماده ۸۴۳ وصیت نامه از نظر قانونی باطل است مگر آنکه اجازه هریک از وراث برای سهم خودشان گرفته شود.
شخص صغیر در وصیت نامه
مورد بعدی این است که در صورت وجود داشتن شخصی صغیر در تنظیم وصیت نامه ولی او یا وصی و یا حتی قیم اجازه ندارد برای سهم او که وصی قرار است افزون برا یک سوم وصیت کند برای او تصمیم بگیرد مگر آنکه قویا ثابت شود که این تصمیم به نفع اوست و در صورت اجازه ندادن موجبات خسران وی فراهم شده ؛ که البته لازم به ذکر است در صورتی تصمیم با ولی و یا وصی باشد دادسرا دخالت نخواهد کرد و تکلیفی ندارد اما در صورتی که تصمیم با قیم باشد؛ این تصمیم باید به تصویب دادستان برسد.
اگر شخصی وصیتی انجام دهد اما توان مکتوب کردن آن‌را نداشته باشد و دیگری این کار را برای او انجام دهد اما به امضای شخص موصی برسد آیا چنین وصیتی از لحاظ قانونی ارزش دارد یا خیر؟
در این مورد به طور قطعی و بدون بررسی نمیتوان رای به باطل بودن وصیت نامه داد چرا که در بسیاری از موازد پیش آمده که فرد موصی خود توان مکتوب وصیت نامه با خط خود را ندارد یا سواد کافی برای این کار را ندارد و یا از قوانین اطلاعی ندارد؛
اما با این وجود باز هم میخواهد وصیت نامه بنویسد و برای اموال خود تعیین تکلیف نماید و یا حتی مایل است مسئولیتی را برعهده شخصی قرار دهد؛ در این صورت لتید در حضور شهود این کار را انجام دهد و به بیان وصیت خود بپردازد و یک نفر از شهود نیز آن را مکتوب کند پس از آن به امضاو یا اثر انگشت موصی برساند .
اگر ما بخواهیم در این مورد انعطاف به خرج نداده و تنها براساس قانون عمل کنیم یعنی وصیت نامه هایی را که به دست خط موصی نیست اما سایر شرایط را دارا است باطل بدانیم در این صورت تعداد زیادی از وصیت نامه هارا باطل کرده‌ایم به خصوص وصیت نامه های قدیمی تر که تعداد کمتری از افراد جامعه از نعمت سواد برخوردار بودند و اکثر وصیت نامه ها به این صورت نوشته میشد؛
که همین امر موجبات اختلاف و دعوای وراث را در پی خواهد داشت بنابراین چنانچه وصیت نامه‌ای موجود بود که دست خط خود موصی نبود اما تاریخ وامضای موصی را داردو تعدادی شاهد نیز به صحت آن شهادت می‌دهند این وصیت نامه در زمره‌ی وصیت نامه های قانونی قرار خواهد گرفت و قابل استناد است.
اشکال و ایرادات وصیت نامه دست نویس در چیست؟
در این وصیت نامه مشکلی که وجود دارد این است که هرکدام از وراث می‌توانند نسبت به سهم الارث خود اعتراض نموده و اظهار کنند که در آن دست برده شده و این متن اصلی وصیت نامه نیست؛ بنابراین چنین وصیت نامه‌هایی تا وقتی اعتبار قانونی دارند که هیج یک از وراث حتی یک نفر از آن‌ها به آن اعتراض نکند اما چنانچه حتی یک نفر نیز شاکی باشد و یا نسبت نسبت به آن رضایت کامل نداشته نباشد وصیت نامه قابل تنفیذ نیست و باید دادگاه برای تنفیذ یا عدم تنفیذ آن تصمیم گیری نماید.
این وصیت نامه همانطور که در بالا نیز اشاره شد مخصوص افراد باسواد است که به قوانین علم کافی دارند و با دست خط خود اقدام به تهیه‌ی آن می‌کنند اما با این وجود تحت شرایط.
خاصی برای افراد بی‌سواد ویا کسانی که قادر به تهیه‌ی وصیت نامه با دست خط خود نیستند نیز قابل استناد است.
چنانچه وصیت نامه‌ای دست نویس در حضور امام جماعت مسجد نوشته شود معتبراست؟ اگر وراث نسبت به آن اعلام نارضایتی کنند چطور؟
در اینجا نیز پاسخ همانند سوال بالا است یعنی چنانچه وصیت نامه به صورت دست نویس تهیه شود هر کدام از وراث می‌توانند وصیت نامه مورث خودرا نپذیرفته و نسبت به آن شک کنند و مدعی شوند که این وصیت نامه که در حال حاضر در دسترس است و حتی این امضا جعلی است
و امضای مورث آنان نیست در این صورت است که کسی وصیت نامه منفعت بیشتری برای او دارد یا به نفع اوست باید ثابت کند که دست خط و مهر و امضای مورث است و هیچ جعلی صورت نگرفته حتی در این صورت نیز تنها تا یک سوم اموال را می‌توان در وصیت نامه مورد ارث قرار داد و بیش از یک سوم مستلزم جلب رضایت هر کدام از دیگر وراث می باشد.
چگونه یک وصیت شرعی دست نویس خوب بنویسیم؟ متن آن به چه شکل باید باشد؟
قبل از نوشتن یک وصیت نامه خوب است از موارد زیر آگاهی داشته باشیم:
این نوع برای تمام مکلفین زن و مرد یکسان است و در این مورد فرقی بین جنس زن و مرد وجود ندارد .
وصیت برکسانی ضروری است که دینی بر گردن اوست چه دینی از ظرف مردم و چه در انجام واجباتی همچون نماز؛ روزه؛ حج؛ خمس؛ زکات و ……. بنابراین اگرچه انجام تک به تک این موارد برای شما سخت است و خارج از توانتان است حداقل سعی کنید تا بخش مربوط به بدهی های الهی و مردمی را انجام دهید. علی الخصوص آنچه را که مربوط به حق الناس است چرا که خداوند می‌گوید من ممکن است از حق خود بگذرم اما از حق بنده‌ام هرگز گذشت نخواهم کرد.
برای نوشتن وصیت نامه به یک عالم آشنا به امور دینی مراجعه نموده که به تمام مسائل مربوط به وصیت نامه و ارث اشراف کامل داشته باشد.
کسی را که وصی خود قرار می‌دهید باید فردی قابل اطمینان باشد تا بدانید که حتما به وصیت شما عمل خواهد کرد.
سعی کنید هرساله وصیت نامه خودرا مورد بررسی قرار دهید و اگر لازم بود در آن اصلاحات و تجدید نظر به عمل آورید.
جمله ای از حضرت علی علیه السلام
به گفته حضرت علی علیه السلام سعی کنیم خودمان وصی خودمان باشیم و هر آنچه از خیر و نیکی و انفاق که انتظار داریم بعد از مرگ در حقمان انجام شود خودمان؛ و در زمان حضورمان در این دنیا انجام دهیم چرا که این کار نزد خدا بسیار ارزشمندتر است.
سعی شود تنها برای آن یک سوم که خداوند تعیین نموده وصیت و برنامه ریزی به عمل آید و باقی مانده را طبق گفته خداوند به دست قانون بسپاریم. مثلا نمیتوان گفت که یکی از وراث ارث بیشتری ببرد یکی دیگر از ارث محروم باشد و یا ارث دختر با پسر برابر شود؛ البته این درصورتی محقق میشود که تمام وراث با آن موافقت نموده و همچنین تمامی آن‌ها بالغ بوده و به سن قانونی رسیده باشند.
یک سوم اموال
انسان قادر است تا از یک سوم اموالی که برای وصیت کردن در اختیار او قرار گرفته برای انجام دادن کارهای خیر پس از او وصیت کند اما این عمل در صورتی جایز است و مورد رضایت خداوند است که وراث به آن نیاز نداشته باشند اما درصورتی که وراث نسبت به آن نیاز مند باشند بهتر است که کمتر ازاین مقدار برای انجام عمل خیر در نظر گرفته شود مثلا یک چهارم یا یک پنجم از آن.
در هنگام وصیت بهتر به طور شفاف ذکر شود که یک سوم از بخش معینی از فلان دارایی مورد وصیت قرار گرفته مثلا یک سوم از خانه؛ یا یک سوم از مغازه؛ یا یک سوم از پول‌هایر نقد موجود چرا که تنها گفتن یک سوم از کل دارایی ها موجبات سو تفاهم و یا به زحمت انذاخنم وراث را فراهم می‌کند بنابراین تا حد لازم واجب است که در وصیت نامه شفاف صحبت شود.
کمک به خویشاوندان نیازمند
وصیت کردن به پرداخت بخشی از آن یک سوم برای اقوام و خویشاوندانی که نیازمند به آن هستند اما ورثه نیستند در قرآن به عنوان امری نیکو و پسندیده مورد ستایش قرار گرفته و از مستحبات است بنابراین سعی شود تا حد ممکن لحاظ شود.
تا واپسین دم حیات انسان در این دنیا امکان تغییر دادن متن وصیت نامه وجود دارد؛ بنابراین انسان هرگاه بخواهد قادر به تغییر دادن آن می‌باشد.
اگرچه وصیت دست نویس دارای اعتبار قانونی آن هم طبق شرایطی که پیشتر عرض کردیم اما برای جلوگیری از سو تفاهمات ممکنه و به دردسر نیفتادن وراث بهتر آن را در یک دفتر خانه ثبت اسناد رسمی ثبت کنیم.
چنانچه وصیت در مورد پرداخت مهر همسر باشد باید طبق نظر مرجع تقلید عمل نمود چرا که بعضی مراجع معتقد اند باید نرخ مهریه باید به نرخ روز محاسبه گردد و مسائلی همچون تورم درلحاظ گردد.
نایب گرفتن برای حج واجب
نایب گرفتن برای حج واجب بعد از مرگ تنها در صورتی واجب که حج بر شخص مستقر شده باشد؛ اگر در همان سال برای حج ثبت نام کرده باشد اما پیش از مشرف شدن از دنیا برود باید به دستورات و نظرات مرجع تقلید مراجعه کرد و گرفتن نایب حج و نایب روزه شرایط خاصی دارد و هرکسی نمی‌تواند نایب شود بنابراین لازم است که به دفتر مرجع تقلید مراجعه شود.
برای فرزندانی قیم تعیین میشود که بالغ نباشند.
در وصیت کردن لازم است تا آنجا که ممکن مصلحت و راحتی بازماندگان در نظر گرفته شود مثلا وصیت نشود که جنازه به یک جای دور منتقل شود.
سعی شود وصیت نامه در چندین نسخه تهیه شود تا در صورت مفقود شدن هریک دچار مشکل نشوید چه خودتان در زمان حیات و چه بازماندگان پس از شما
حتما در وصیت نامه نام مرجع تقلید ذکر شود چراکه در بعضی مسائل رای مراجع تقلید مختلف متفاوت است.
لازم است که بعد از مرگ سریعا به وصیت نامه عمل شود و تاخیر در آن به هیچ وجه جایز نیست
در زیر متن یک وصیت نامه شرعی و قانونی را مشاهده خواهیم کرد:
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدالله رب العالمین و اصلاه و علی سیدنا محمد و آله الطاهرین
این جانب ………… فرزند ………………………… متولد ……………… به شماره شناسنامه ……………… در تاریخ …………… با اقرار به یگانگی خدا و رسالت خاتم پیامبران و امامت دوازده امام معصوم در کمال صحت و سلامت واختیار به موارد ذیل وصیت می‌کنم وصیت نامه های دیگر قبل از این تاریخ فاقد هرگونه اعتبار قانونی است.
این وصیت نامه در بخش های زیر تنظیم میشود:
۱: بخش نخست آن تعیین وصی ؛ ناظر و قیمی برای کودکان صغیر و ناتوان
۲: بخش دوم بدهکاری ها
اعم از مهریه همسر؛ خمس؛ زکات؛ حج واجب؛ رد مظالم؛ و نیز اماناتی که دیگران نزد من دارند و باید آن هارا بازگردانم.
۳: بخش سوم شامل وصیت اموال که در این جا قادر به وصیت کردن ثلث اموال می‌باشید.
۴: بخش چهارم شامل فهرست مطالبات است یعنی فهرست کسانی که از آن ها مبالغی را طلب دارید و نیز فهرست کسانی نزد آن ها امانتی دارید
۵: بخش پنجم: وصیت های اخلاقی
و بخش آخر و ششم نیز گواهی شهود و امضای آنان است.
سپاس از اینکه تا پایان این مقاله ماراهمراهی نمودید امیدواریم مطالب گفته شده برایتان مثمر ثمر واقع شده باشد.
One thought on “اعتبار وصیت دست نویس”
عموما بهتر است تا حکم قانونی شود تا حتما بعد فوت موصی تقسیم ورثه شود و ایجاد نزاع هم ممنوع گردد چون یا وصیتی در کار نیست و یا جعلی و دستکاری شده است یا برای کل مال انجام شده و یا به نفع فرد و افرادی از وراث می باشد و نقایص بسیار دیگر که موجب نزاع و درگیری و کدورت و حتی اتفاقات ناگوار دیگر می شود و یا صله رحم بکلی و اساسی دچار مشکل می شود پس وقتی در دین و قرآن مشخص شده مگر وصیت برای پرداخت بدهی متوفی باشد بهتر است طبق شرع این کار انجام شود پیچیدگی و مشکلات وصیت نامه دستی خیلی بیشتر از فواید آن است .