در این مقاله قصد داریم در خصوص ملاک تشخیص دعاوی مالی از غیرمالی صحبت کنیم و اطلاعات مفید و لازم را در این مورد ارائه دهیم .
به یاد داشته باشید که بهتر است برای انجام و مشاوره حقوقی خود با هر عنوانی به یک دفتر وکالت معتبر مراجعه کنید. پیشنهاد ما گروه وکلای راهیان عدالت می باشد.
دعوی یا دعوا چیست و چه تقسیم بندی هایی برای ان وجود دارد ؟
مالی بودن و یا غیر مالی بودن دعوی به چه معنا است ؟
مصادیق دعاوی مالی کدام موارد هستند ؟
مصادیق دعاوی غیر مالی کدام موارد هستند ؟
ملاک تشخیص دعاوی مالی از غیر مالی چیست ؟
دعوی یا دعوا چیست و چه تقسیم بندی هایی برای ان وجود دارد ؟
به تعریق حقوق دانان دعوی یا دعوا یک توانایی قانونی محسوب می شود که به وسیله ان فرد مدعی حق تضییع و یا انکار شده توانایی ان را دارد که به مراجع قانونی ذی ربط مراجعه کرده و اقدام به ، به قضاوت گذاشتن ادعای خود ( وارد بودن و یا نبودن ان ) کند .
در خصوص دعوی یا دعوا تقسیم بندی های مختلفی انجام شده است که هر یک مبتنی بر یک ضابطه ی خاص هستند . به طور مثال دعاوی منقول و غیرمنقول ، دعاوی مالی و غیر مالی ، دعاوی حقوقی و کیفری و غیره .
مالی بودن و یا غیر مالی بودن دعوی به چه معنا است ؟
همان طور که پیش تر اشاره کردیم دعاوی دارای تقسیم بندی های مختلفی هستند که هر یک بر یک ضابطه مبتی می باشد . یکی از دسته بندی های گفته شده دعاوی مالی و غیر مالی است . در خصوص این دعوی می توان گفته که واژه دعوی در این مورد به معنای حق می تواند باشد .
به این شکل که این حق می تواند مالی و یا غیر مالی باشد . در صورت مالی بودن حق ، دعوی ان نیز مالی به حساب می اید و در صورت غیر مالی بودن حق دعوی ان نیز غیر مالی می باشد . حال ممکن است دعاوی غیر مالی نیز به صورت غیر مستقیم دارای اثار مالی نیز باشند اما این دلیل بر مالی به حساب امدن ان ها نبوده و ماهیت ان ها را تغییر نخواهد داد .
در این خصوص در جلد اول کتاب ایین دادرسی مدنی نوشته ی دکتر جلال الدین مدنی امده است که :
« در دعاوی مالی مستقیماً مالی طلب می شود اعم از اینکه قابل ارزیابی باشد یا نباشد ولی در دعوای غیر مالی مستقیماً مالی مورد مطالبه نیست بلکه حقیقت مطلبی است که ممکن است نفع مالی و یا معنوی هم از آن حاصل شود .»
در ادامه ی این مقاله به مصداق هایی از دعاوی مالی و دعاوی غیر مالی می اوریم تا درک این موضوع راحت تر شود .
مصادیق دعاوی مالی کدام موارد هستند ؟
مصادیق دعاوی مالی به شرح زیر می باشند :
- دعوای مطالبه وجه چک ، سفته ، برات و حواله ، سند عادی قرض و امثال آنها
- دعوای مطالبه ثمن مبیع یا استرداد ثمن
- دعوای مطالبه پول خارجی (دلار – یورو – مارک – ین ژاپن – دینار و…)
- دعوای مطالبه اجرت المثل یا اجور معوقه
- دعوای مطالبه خسارت اعم از خسارت و ضرر و زیان قهری یا قراردادی
- دعوای مطالبه حق کسب و پیشه و تجارت و سرقفلی
- دعوای مطالبه سهم الارث
- دعوای مطالبه منافع
- دعوای اثبات مالکیت
- دعوای خلع ید غاصبانه
- دعوای الزام به تنظیم سند رسمی بیع
- دعوای تسلیط یا وضع ید
- دعوای مدنی مطالبه دیه
- دعوای مطالبه وجه التزام قراردادی
- دعوای مطالبه مهریه
- دعوای اعتراض به نظر هیأت مدیره واحد آپارتمانی در مورد پرداخت حق شارژ
- دعوای مطالبه بهای حقوق مکتسبه در ملک موقوفه
- دعوای استرداد وثیقه
- دعوای مطالبه حقوق زارعانه ( حق ریشه )
- دعوای اثبات نسق زارعانه
- دعوای ابطال ظهر نویسی چک
- دعوای اثبات وقوع مستحدثات در خارج از حریم راه یا رودخانه
- دعوای بی اعتباری معامله موضوع سند رسمی یا عادی
- دعوای مطالبه مال موهوب یا استرداد آن
- دعوای اعتراض به ثبت مال غیرمنقول
- دعوای الزام به مشارکت در تنقیه قنات
- و غیره
مصادیق دعاوی غیر مالی کدام موارد هستند ؟
مصادیق دعاوی غیر مالی نیز شامل موارد زیر می باشند :
- دعوای الزام موجر به تعمیرات اساسی عین مستأجره
- دعوای اعلام جزئی یا اساسی بودن تعمیرات عین مستأجره
- دعوای الزام موجر به تعمیرات اساسی تأسیسات عین مستأجره از جمله دستگاههای حرارت مرکزی و تهویه
- دعوای صدور حکم به وصل آب ، برق ، گاز ، تلفن در عین مستأجره
- دعوای اعتراض به تشخیص وزارت مسکن از جهت نوع زمین
- دعوای اعتراض به تشخیص وزارت نیرو مبنی بر انسداد چاه
- دعوای اعتراض به حفر چاه
- دعوای تعیین تکلیف دستگاههای حفاری
- دعوای اعتراض به تشخیص وزارت نیرو در مورد حریم چاه و قنات
- دعوای اعتراض به تشخیص وزارت نیرو در مورد پروانه مصرف آب
- دعوای مربوط به اختلاف در میزان بهره برداری از آبهای سطحی
- دعوای اعتراض به نظریه هیأت تحقیق اداره اوقاف
- دعوای الزام به تنظیم سند اجاره
- دعوای اثبات سوابق بیمه
- دعوای اعتراض به آگهی ثبت علامت یا اختراع
- دعوای الزام به ثبت علامت صنعتی یا اختراع
- دعوای الزام به صدور شناسنامه
- و غیره
ملاک تشخیص دعاوی مالی از غیر مالی چیست ؟
می توان اظهار داشت که دعاوی مالی و غیر مالی و ملاک تشخیص و تمیز دادن ان ها از هم از موضوعات مهم در ایین دادرسی مدنی به حساب می اید که این مورد خود در شرایطی که تفکیک و تشخیص این دو از هم دشوار به نظر می رسد بیشتر اهمیت خود را نشان می دهد . قدم اول در تمیز و تشخیص دادن هر یک از دعاوی نام برده شده دانستن معانی و تعاریف ان ها می باشد .
همان طور که در بخش های نخستین اشاره کردیم به زبان ساده و به صورت مختصر دعاوی مالی ان دسته از دعاوی را شامل می شوند که خواسته های ان ها مال است و دعاوی غیر مالی ان دسته از دعاوی را شامل می شوند که خواسته ی ان ها موارد غیر مالی می باشد . به عبارت دیگر با توجه به نتیجه ی نهایی دعوا در صورتی که این نتیجه مال یا حق مالی باید دعوی مالی است و در صورتی که نتیجه حاصل از دعوی غیر مالی باشد ، دعوی غیر مالی به حساب می اید .
